Gamestop vakası günlerdir sosyal medyanın gündeminde… zellikle oyun pazarı adeta bu dönemde şaha kalktı. Tüm dünyada oyun pazarının aktörlerinin hisseleri ciddi oranda değer kazanırken ABD’de Dallas merkezli video oyun satıcısı GameStop hisselerindeki sıra dışı yükseliş dikkatlerden kaçmadı. Geçtiğimiz yıl hisse senedi 4 dolara kadar gerilerken son altı ayda adeta fırladı. Şirket hisseleri yüzde 8 bin arttı. GameStop şirketinin şu andaki hisse değeri 347 dolar.
Gamestop vakasının arka planını ‘pazarlardanhaberler’ isimli siteden Ali IIıcak yazdı. İşte o yazı;
Yazı yayıma hazırlandığında olay gelişmeye devam ediyordu.
Gamestop vakasını duymuşsunuzdur. 1 Ocak günü 19 dolar olan fiyatı dün 482 doları gören hisseden bahsediyorum. Hadi hadi, duymamış olamazsınız! 54 bin dolar yatıran birisinin parasını 11 milyon dolara çıkarttığı hikayesi mesaj gruplarında dönen hisse hani. Pazarlardan Haberlerin mottosu firmalara, piyasalara ve kurallara dair her şey olduğu için, öyküyü bir de benden dinleyin istedim.
Neler olduğunu dilim döndüğünce yalın ve kısa bir biçimde anlatarak başlayayım. Reddit diye bir sosyal medya platformu var. Platformun özelliği, ilgi konularına göre oluşturulan gruplara üye olup mesaj tahtalarına yazı yazıp, yazılanları okumak. Bu gruplardan birisinin adı Wall Street Bets (WSB). Bu grubun (subreddit deniyor) üye sayısı geçen yılın başında 780 bin iken dün 4.7 milyona ulaşmış. Grupta yazılanlar, genellikle yatırım tavsiyesi niteliğinde, üyelerin hangi hissede ne işlem yaptığı, hangilerine yönelecekleri vb konularda. Bu grup, geçen hafta organize olup en çok açığa satılan hisselere girmeye başladı. Kıyamet de bundan sonra koptu!
Açığa Satış
Öyküye bu noktada bir ara verip, açığa satmak, ya da İngilizceyi dilimize yedirip söylersek şortlamak ne demek, sorusuna yanıt vermemiz gerekiyor. Hisse yatırımı deyince çoğunluğun aklına sadece hisseyi almak gelir. Alıp, (inşallah) fiyatı yükselince satmak. Halbuki piyasada fiyat mekanizmasının düzgün işleyebilmesi için, hisse fiyatını yüksek bulup düşmesi gerektiğini düşünenlerin de yatırım yapabilmesi gerekir. Pazarlardan Haberlerde döne döne yazdığımız Wirecard davasında açığa satışçıların önemini yazmıştık. Şirkette ters giden bir şeyler olduğunu, o yüzden hisse fiyatının anlamsız bir biçimde şiştiğini düşünen bu tip yatırımcılar, açığa satıştan kar etme motivasyonu ile bu araştırmalarını yapıp gerçeklerin ortaya çıkmasına hizmet edebiliyorlar. Mekanizmanın nasıl işlediğini birçok kişi yazdı, merak edenler arayıp bulabilir.
Meşhur Big Short filmini seyredenler, orada belirli bir hisseyi değil ama piyasanın tamamını (aslında borsa endekslerini) şortlayarak büyük paralar elde eden kafadarları hatırlayacaktır. O kafadarların bu işi milyarlarca dolarla yaptığını da hatırlatmak isterim. Serbest Yatırım Fonu (Hedge Fund’u dilimize böyle çevirelim) yöneticilerinin bir kısmı, kendi fonlarını açığa satış işine adayarak milyarlarca doları seçtikleri balon hisseleri patlatmak için işe koşabiliyor.
Ancak bazen de yaş tahtaya basabiliyorlar. Mesela Bill Ackman’ın yönettiği Pershing Square Hedge Fund, Herbal Life isimli şirketin aslında bir Ponzi Şeması olduğu iddiasıyla şortlamıştı. Halkla ilişkiler faaliyetlerini de içeren bir savaşı beş yıl sürdürmüş ancak sonunda 1 milyar dolarlık bir kaybı sineye çekerek pes etmişti. Şirkete yatırım yapanları, ellerindeki hisselerin değersiz olduğunu düşündürtüp satmaya ikna edememişti.
Dünyanın bütün küçük yatırımcıları, birleşin!
Bu Gamestop hissesi olayında açığa satışçılar için bambaşka bir risk daha ortaya çıktı. Küçük yatırımcıların birlikte hareket etmesi! Arap İsyanlarının başlamasına olanak sağlayan sosyal medya, küçük yatırımcıların örgütlenmesine mi yaramayacak?!
Açığa satış ile birlikte anılan bir kavram var: Açıkçıların sıkıştırılması (Short squeeze). Bir hisse, ve aslında genel olarak bir finansal varlık fazla miktarda açığa satılmışsa, ama hala alıcı buluyor ve fiyatını koruyabiliyorsa, açıkçılar için kabus dolu saatler başlıyor demektir. Hissenin fiyatının yükselmeye başlaması, daha fazla zarar etmek istemeyen açıkçıların pozisyonlarını kapatmalarına (stop olmak deniyor), yani verdikleri açığa satım emirlerini iptal etmelerine yol açar. Bu iptal işleminin gerçekleşmesi, (yukarıda anlatmaktan imtina ettiğim mekanizma nedeniyle) mevcut piyasa fiyatından hisse almayı gerektirir. Özet olarak, açık pozisyonları kapatmak, hisse alımı ile sonuçlandığından fiyatı daha da yükseltir! Yükseldikçe daha fazla açıkçıyı bedbaht eden hisse fiyatı bu sayede yukarıya sıçrar.
Açığa satışı -gerektiği kadarıyla- açıkladım, açıkçıların sıkıştırılmasının ne demek olduğunu da anlattım, şimdi dönelim Reddit’teki WSB’cilere. Bu bireyler, Reddit üzerinden örgütlenerek, işte bu açıkçıların sıkıştırılması işine giriştiler. En çok açığa satılan hisselerin listesini arama motoruna sorup bulmak mümkün. O hisselerden -ki hangi şirketlerin hisseleri olduğunun hiçbir önemi yok, yeter ki karşılarındaki açıkçı hedge fonunu alt edebilecek büyüklüğe ulaşabilsinler- Gamestock, Blackberry, Nokia, American Airlines ve AMC’yi seçmişler. Fark ettiyseniz, bir kısmının adı tanıdık ve artık piyasada olmayan ya da pandemiden çok fena etkilenmiş şirketler. Bunların tahtalarında verdikleri alım emirleriyle fiyatı 10’lu seviyelerden 500’e kadar çıkararak Melvin Capital adında bir fonun iflas etmesine yol açtılar. 2.8 milyar dolar yatırım karşılığında Citadel adlı başka bir hedge fon, Melvin Capital’ı aldı.
Serbest piyasa. Ama çok serbest!
Gamestop ve yukarıda saydığımız diğer şirketlerin hisseleri yükseldikçe WSB’nin üye sayısı arttı ve sonunda bu yatırımcıların çoğunun borsada işlem yapmak için kullandığı yatırım platformu olan Robinhood, bu hisselerin alımını dün bir süre yasakladı. Hatta bazı twitter kullanıcıların paylaştığı ekran görüntülerine göre bir kısmını sahiplerinin izni olmadan likide etti, yani sattı! Robinhood, adlarını bildiğimiz dev ABD bankalarından yüz milyon dolarlar mertebesinde kredi alarak faaliyet gösteriyor. Bu bankaların kredi pencerelerini kapaması, platformun sonunu getirir. Bu ve benzeri başka nedenlerle, koskoca bir sistemin bu şekilde açığının bulunmasına daha fazla müsamaha gösteremedi ve WSB güruhunun oyunlarına bir ara verdi.
Bütün bunlar neden ancak 2021’de cereyan ediyor, neden daha önce olmadı? diye soran olursa yanıtları şunlar:
- Eve kapatılan beyaz yakalıların borsaya ilgisinin artması
- Robinhood ve benzeri, komisyon ödemeden işlem yapabilecekleri platformaların ortaya çıkması
- ve hepsinden önemlisi, Dünyadaki merkez bankalarının elbirliği ile havadan para yağdırması! Fonlama maliyeti olmadan kredi alıp işlem yapılabiliyor olması. Başka bir deyişle, borsada düşüşlerin yasaklanması!
AOC ve Elizabeth Warren gibi ABD’li Demokratik Partinin sol eğilimli politikacıları dün twitter’ı Robinhood’un işlemleri durdurması üzerine bayağı bir şenlendirdiler. Senatör Warren “ABD’de bir servet vergisinin zamanı geldi” gibi oldukça radikal bir tivit attı. AOC ise küçük balık olarak gördüğü WSB’cilerin işlem yapma hakkını savundu. Doğrusu, borsa sadece büyük balıklar için olmasa gerek. Ancak örgütlü hareket ile pazarın manipüle edilmesi de çoğu piyasa için yasaklanan bir eylem. Organizasyon özel yemeklerde, telefon mesajlarında gizli yapılırsa sorun yok. Reddit’ten duyurunca sıkıntı oluyor, diyebilir miyiz? Ne dersiniz?
